شرکت پالایش نفت بندرعباس با تعریف پروژه و در اختیار گرفتن میدان نقتی آذر، به غارت نفت این میدان نفتی مشترک با عراق پایان داد.
به گزارش پیام روز به نقل از پول نیوز، از هنگامی که توسعه صنعت نفت در عرصه تولید با هدف جلوگیری از خام فروشی تعریف شد، کلنگ بسیاری از پروژه‌های در صنایع پایین دستی نفت به زمین زده شد که پالایشگاه نفت بندر عباس یکی از بزرگترین این پروژه‌ها بود. این پالایشگاه که در سال ۱۳۷۱ تاسیس و در سال ۱۳۷۶ به بهره‌برداری رسید، یکی از بزرگترین مجموعه‌های کشور است. ظرفیت شرکت پالایش نفت بندرعباس، به عنوان یکی از ۹ شرکت پالایشی ایران، به میزان۳۵۰ هزار بشکه نفت خام و میعانات گازی در روز است که ۱۸ درصد فرآورده‌های نفتی ایران را شامل می‌شود.
حرکت مستمر بر ریل تولید
روزی که پالایشگاه نفت بندرعباس در زمینی به وسعت تقریبی ۷۰۰ هکتار در کرانه شمالی آب‌های خلیج‌فارس و مجاورت بندرعباس احداث شد، انتقاد‌هایی نسبت به اختصاص این میزان زمین برای احداث پالایشگاه مطرح شد، اما تعریف و اجرای پروژه‌های متعدد که به توسعه چشمگیر پالایشگاه نفت بندرعباس منجر شد، پاسخ قاطعی به منتقدان بود. پالایشگاه نفت بندرعباس از همان ابتدا بر مسیر تولید با جدیت حرکت کرد، اما پروژه‌های متعددی را یکی پس از دیگری راه اندازی کرد و همواره بر مسوولیت‌های خود افزود، به نوعی که در سال‌های ۹۶ و ۹۷ طرح افزایش ظرفیت و بهبود کیفیت بنزین و نفت گاز، واحد جدید بنزین‌سازی این پالایشگاه شامل سه ﺑﺨﺶ اصلی پالایش نفت ﺳﻨﮕین، اﮐﺘﺎن اﻓﺰا و احیای ﮐﺎﺗالیست و بخش پالایش هیدروژنی ﻧﻔﺘﺎی سبک واحد ایزومریزاسیون را به بهره‌برداری رساند که در پی آن روزانه ۴میلیون لیتر بنزین به ظرفیت بنزین تولیدی پالایشگاه بندرعباس افزوده شد و ظرفیت کلی تولید بنزین در این پالایشگاه به ۱۲میلیون لیتر در روز رسید.
حرکت‌های فرامرزی
اگرچه شرکت پالایش نفت بندرعباس در محدوده جغرافیایی ۷۰۰ هکتاری تعریف شود، اما پروژه‌های در دست احداث نشان می‌دهد که این شرکت در شهر‌های دیگر کشور نیز پروژه‌های نفتی تعریف کرده که یکی از آن‌ها میدان نفتی آذر است که در بلوک اکتشافی اناران در استان ایلام و در امتداد خط مرزی ایران و عراق واقع شده است.
مقابله با بحران سواستفاده
بزرگترین چالشی که صنعت نفت کشور را تهدید می‌کند، چاه‌های مشترک در بخش نفت و گاز است. واقعیت‌های اقتصادی کشور نشان می‌دهد که با دو چالش بزرگ رو به رو هستیم. چالش اول اکتشاف و استخراج نفت است که با توجه به دانش بومی و نیرو‌های متخصص، در این زمینه مشکل چندانی نداریم، اما مشکل اصلی فروش نفت است که با توجه به گستردگی تحریم ها، محدودیت‌های بسیاری در این زمینه داریم. این محدودیت‌ها باعث می‌شود ذخایر مشترک ایران از سوی شرکای دیگر همچون عراق و قطر به تاراج برود و در شرایطی که با محدودیت استخراج و فروش رو به رو هستیم، دیگر شرکا بدون هیچ مشکلی، هر اندازه که اراده کنند، از ذخایر مشترک برداشت می‌کنند و می‌فروشند، رویکردی که نگرانی‌های بسیاری را رقم زده است.
میدان نفتی آذر
با توجه به موقعیت حساس تحریم و تهدید، باید برای مدیریت ذخایر مشترک برنامه ریزی کرد. میدان نفتی آذر یکی از این میادین نفتی مشترک است که حدود یک سوم ذخایر آن در ایران و بقیه در کشور همسایه قرار دارد و دارای یکی از دشوارترین و پیچیده‌ترین ساختار‌های زمین شناسی در منطقه است. مخزن این میدان با میدان نفتی بدرای عراق مشترک و در امتداد میدان نفتی چنگوله واقع است. این میدان دارای ۲ میلیارد و ۵۰۰ بشکه نفت خام درجاست که میزان نفت قابل استحصال از این میدان ۴۰۰ میلیون بشکه نفت برآورد می‌شود.
آذر در سیطره بندرعباس
از هنگامی که پالایش نفت بندرعباس به پروژه میدان نفتی آذر ورود کرده، اتفاقات مبارکی رخ داده است. این طرح شامل حفاری ۱۹ حلقه چاه به همراه طراحی و ساخت تاسیسات سطح الارضی، واحد‌های جداسازی و خطوط لوله انتقال است که هدف نهایی آن، تولید روزانه ۶۵ هزار بشکه نفت خام عنوان شده بود که تولید ۳۰ هزار بشکه از آن به عنوان تولید زودهنگام با تلاش شبانه‌روزی همکاران شرکت مهندسی و توسعه سروک آذر (SAED) از شرکت‌های زیر مجموعه گروه OIEC، اسفند ماه سال ۱۳۹۵ محقق شد و در نهایت طرح توسعه این میدان اسفندماه ۱۳۹۹ به بهره برداری رسمی رسید.
راه اندازی با بیع متقابل
نکته مهمی که در میدان نفتی آذر رخ داد، این بود که قرارداد توسعه به شکل بیع متقابل منعقد شده بود، بنابر این شرکت مهندسی و ساختمان صنایع نفت در این پروژه نقشی فراتر از یک پیمانکار بر عهده داشت و از این منظر این پروژه می‌تواند نقطه عطفی در روند تکامل حرفه‌ای این مجموعه تلقی شود. اهمیت بیع متقابل بر این است که طرف مقابل از صفر تا صد پروژه یعنی از سرمایه گذاری تا راه اندازی را به انجام می‌رساند و پس از پایان کار و راه اندازی، به سفارش دهنده تحویل می‌دهد که اصل سرمایه و سود را پس از راه اندازی از تولیدکننده دریافت می‌کنند. توسعه این میدان پیچیده و پرچالش، زیر نظر شرکت مهندسی و توسعه نفت (متن) به عنوان کارفرما و کنسرسیومی داخلی متشکل از شرکت سرمایه‌گذاری اهداف و شرکت اویک (OIEC) انجام شد.
گام‌های استوار و تاثیرگذار
برای آنکه بدانیم میدان نفتی آذر تا چه اندازه مهم است، باید به دستاورد‌ها و اتفاقاتی توجه کنیم که پس از راه اندازی صورت گرفته است. تامین منافع ملی، ایجاد فرصت اشتغال برای نیرو‌های بومی و رونق اقتصادی و توسعه زیرساخت‌ها در منطقه ایلام از مهمترین شاخص‌های این پروژه بوده، اما مهمتر ثبت رکورد ۷۵ میلیون نفر ساعت کار بدون حادثه است که مهمترین شاخص برجسته اجرای طرح توسعه میدان مشترک آذر به شمار می‌آید.
